Het Kenniskermiskwadrant© – De tien informatiemedia

 

Enkele overwegingen bij de tien informatiemedia in jouw Kenniskermiskwadrant:

1. Internet

Een complete wereld aan kennis en informatie staat ons tegenwoordig ter beschikking via de pc, de laptop, de tablet en de smartphone, zowel zakelijk als privé. We kunnen, als we willen, permanent online zijn en onze directe omgeving volledig uitsluiten, inclusief onze medemens. Maar het is een bron die we moeten leren beheersen, die we moeten leren doseren en temporiseren. Er is meer dan het internet alleen.

2. Sociale media

We kunnen ons haast geen wereld meer voorstellen zónder sociale media. Waar zouden we zijn zonder Twitter (2006), Facebook (2004), LinkedIn (2002), WhatsApp (2009), YouTube (2005) en Instagram (2010)? Wat zouden we zijn zonder sociale media en de smartphone (2005) als de ultieme zwarte doos? En toch waren we daar gewoon ruim 10 jaar geleden.

3. Kranten

Vluchtiger kan het dagelijkse nieuws niet zijn. Vandaag is het nog hot, morgen kun je er je gebakken vis in opgediend krijgen. Toch is niet te onderschatten wat de krantenkoppen doen met jouw gemoedstoestand en het groepssentiment. In de journalistiek wordt het steeds belangrijker om te scoren, om lezers aan hun kennis en informatie te binden. Maar geloof jij alles wat de kranten schrijven? Doe je nog wel eens je eigen onderzoek?

4. Tijdschriften/Boeken

Kennis en informatie gedrukt op papier in een digitaal tijdperk, kan dat nog wel bestaan? Het eBook maakt een gestage opmars (in de VS worden er meer van verkocht dan gewone boeken) en opslagcapaciteit speelt geen enkele rol meer. Toch is het heerlijk een boek te voelen, te ruiken en te lezen, door een magazine te bladeren en de bladzijden te horen ritselen. Als we er maar de tijd voor konden vinden…

5. Email

Als je een rechtstreeks vergelijk maakt met waar email feitelijk vandaan komt – het is de elektronische, de digitale versie van de handgeschreven brief in een envelop met adres en postzegel – dan is mailen best grappig. Zouden we die enorme hoeveelheid informatie die we met een zucht en een klik versturen vroeger ook in een envelopje hebben geduwd, inclusief alle ‘reply-tjes’ en ‘forwards’ en ‘FYI-s’ over en weer? Het zouden waarschijnlijk eerder hele pakketjes geweest zijn…

6. Bellen

De smartphone is niet meer uit ons straatbeeld weg te denken. We kunnen er alles, overal en altijd mee en dat lijken we nog te doen ook! De hedendaagse smartphone presteert beter dan de allerbeste pc’s tien jaar geleden. Maar af en toe vergeten we waar menselijke communicatie primair voor bedoeld is: voor face-to-face-contact, van mens tot mens. Dus mag die ‘foon’ af en toe best wel even uit en uit het zicht. Durf jij het?

7. Face-to-face 1 op 1

Pas als we 1 op 1 van mens tot mens met elkaar communiceren ervaren we weer hoe het oorspronkelijk bedoeld is: 43 gezichtsspieren die tezamen zo’n 3.500 relevante gezichtsuitdrukkingen opleveren die de 7 basisemoties uitdrukken: woede, afgunst, afkeer, angst, verdriet, verrassing en de oprechte / sociale glimlach. Kun jij die uit een elektronisch of digitaal kastje halen?

8. Face-to-face groep

De mens is groot geworden door samen te werken. Samen staan we sterk, samen hebben we meer slagkracht en samen wordt de overlevingskans van het individu vergroot. Binnen de sociale Kleine Groepen van de mens gebeurt álles. Ieder soort sentiment, zowel positief als negatief, wordt daar geboren, gekweekt en versterkt. Het individu beïnvloedt de groep en omgekeerd, ook hier zowel ten goede als ten kwade. Samenwerkingsverbanden kunnen knarsend tot stilstand komen als het leiderschap in een Kleine Groep ontbreekt. De Kleine Groep is krachtig en machtig en staat boven de machine (*).

9. Radio

Eén van de oudste en meest oorspronkelijke communicatiemedia. Ruim voor het tijdperk van de kijkdoos zaten we met het hele gezin in plaats van om het kampvuur om de radio te luisteren naar het laatste nieuws, spannende hoorspelen en ‘muziek voor miljoenen’. Nu is zelfs radio digitaal geworden onlosmakelijk verbonden met internet en smartphone en draait er vaak een digitale filmcamera mee in de studio.

10. TV

Oh wonderbaarlijk verslavend medium! Tijdens een avond vruchteloos zappen kom je er vanzelf achter dat de inhoud niet noodzakelijkerwijs meer eh, diepgang heeft gekregen over de jaren, dat de commercie het entertainment bepaald geen goed doet – een goede speelfilm breng je het beste totaal en categorisch om zeep als je om de 10 minuten reclameblokken van 8 minuten invoegt – en dat het steeds moeilijker lijkt te worden om die knop op je afstandsbediening te vinden, waar Doe Maar zo dapper over zong in de 80-er jaren. Het is een hele kunst weerstand te bieden aan dit medium. Kun jij het?

Wellicht helpen deze overwegingen je bij het toewijzen van jouw rapportcijfers aan deze tien communicatiemedia voor de gevolgen die ze hebben voor jou, de impact op jouw leven, ten opzichte van de invloed en de grip die je er op hebt. Het zou zo maar eens kunnen dat je jezelf er op betrapt dat je voor het medium TV jezelf een 9 geeft voor de invloed die je er op hebt (‘als ik het zat ben dan zet ik ‘m toch gewoon uit? Makkelijk zat!’) maar dat je schoorvoetend moet toegeven dat al die uren vruchteloos zappen je jezelf een 3 laat geven voor de onrust, gezapigheid en latente stress die je ervan krijgt. Heel goed, dan wordt het nodig tijd om je TV-consumptie te gaan verminderen.

Veel succes!

(*) Nieuwsgierig geworden naar de macht en kracht van de Kleine Groep? Lees ‘Van grote groep naar Kleine Groep’ op blz. 51 en ‘Het getal van Dunbar’ op blz. 120 in De kenniskermis.

Ga terug naar de toelichting op het Kenniskermiskwadrant.

Ga terug naar het Kenniskermiskwadrant zelf.